سازماندهی کلاس درس برای اندیشیدن
طراحی فضای کلاس: فضای آموزش در پرورش مهارتهای تفکر انتقادی نقش بسیار ارزندهای دارد. سازماندهی و آرایش کلاس درس به منظور ایجاد فضایی برای تعامل بسیار دشوار اما مفید و مؤثر است. 5 راهکار زیر به معلمان در این زمینه کمک میکند:
.1هر جلسه را با طرح یک مسئله شروع کنید: در ابتدای شروع هر درس، تدریس را با یک سؤال یا مسئله جذاب شروع کنیم که باعث جلب توجه دانشآموزان به درس مورد نظر شود.
.2 برای تشویق شاگردان به تعمق از سکوت استفاده کنید: علاوه بر روشهای حل مسئله، بحث و گفتگو و حتی تبادل پرشور عقاید و سکوت هم میتواند به رشد تفکر انتقادی کمک کند .
.3 فضای کلاس طوری مرتب شود که باعث کنش متقابل شود: شرایط فیزیکی کلاس درس در ایجاد محیطی مناسب برای تفکر انتقادی بسیار حائز اهمیت است .فضای کلاس درس باید طوری طراحی شود که تبادل اندیشه را تسهیل کند. قرار دادن صندلیها و میزها در صف مستقیم و پشت سر هم، تبادل اندیشه و تفکر جمعی دانشآموزان را غیرممکن میسازد. معلمها با استفاده از تخیل و اندکی تلاش میتوانند وضعیت فیزیکی کلاس درس را اصلاح و فضایی ایجاد کنند که باعث تبادل افکار دانشآموزان شود. در کلاسهای کوچک و کم جمعیت میتوان میزها و صندلیها را به صورت نیمدایره، دایره، چهارگوش یا به شکل U یا نعل اسبی مرتب کرد و در کلاسهای بزرگتر هم میتوان شاگردان را به گروههای کوچک تقسیم کرد. در این گونه سازماندهی کلاس هدف اصلی این است که دانشآموزان یکدیگر را ببینند و با یکدیگر به مباحثه و فعالیت بپردازند.
.4 به وقت کلاس بیفزایید: تفکر زمانی پرورش مییابد که دانشآموزان فرصت کافی برای تعمق و تفکر داشته باشند. کلاس درس با زمان محدود برای پرورش تفکر مفید و مؤثر نخواهد بود و کلاسهای طولانی برای آموزش فنون تفکر انتقادی بسیار بهتر و موثرتر از کلاسهای کوتاه مدت هستند، از اینرو معلمان باید در صورت کمبود وقت تلاش کنند بر وقت کلاس بیفزایند تا دانشآموزان فرصت بررسی، تبادل اندیشه و تجزیه و تحلیل اطلاعات را بیابند.
.5 محیطی پذیرا ایجاد کنید: تلاش برای تشویق دانشآموزان به بحث و تبادل اندیشه به محیطی پذیرا نیاز دارد یعنی جایی که هم دانشآموزان در آن احساس امنیت کنند و هم معلمان بتوانند به یکدیگر اعتماد و اطمینان داشته باشند. معلمان باید با دقت و احترام به اظهارنظرهای دانشآموزان گوش دهند. آنان میتوانند به طور مستند و معقول اظهارات نادرست دانشآموزان را رد کنند، اما هرگز نباید خود دانشآموزان را طرد کنند یا مورد سرزنش قرار دهند. معلمان باید برای اظهارات غلط یا درست دانشآموزان در فرآیند بحث و تبادل اندیشه ارزش یکسانی قائل شوند چون محصول اندیشه آنان است و زمینهای برای اندیشه مجدد فراهم میکند